Złota Kamienica

Znana również jako “Dom Speymana” oraz “Dom Steffensów”. Bez względu na nazewnictwo, Złota Kamienica to jedna z architektonicznych wizytówek Gdańska. Charakterystyczny, pięknie udekorowany budynek powstał w pierwszej połowie XVII stulecia i dziś należy do grona najpiękniejszych i najcenniejszych zabytków całego Trójmiasta.

Jeszcze w XV wieku ta świetnie zlokalizowana w Gdańsku posesja należała do burmistrza miasta, Arnolda Hechta. W tym czasie stała tutaj reprezentacyjna kamienica w stylu gotyckim. Dzisiejsza Złota Kamienica oczywiście prezentuje renesans, w wariancie niderlandzkiego manieryzmu. Za gruntowną przebudową stał Johann Speymann - co ciekawe również gdański burmistrz, choć w międzyczasie budynek wielokrotnie zmieniał właścicieli. I tak w latach 1609-1618 wzniesiono nową, zaprojektowaną przez sławnego Abrahama van den Blocke’a i wyróżniającą się przepychem kamienicę.

Niejako “znakiem firmowym” Złotej Kamienicy w Gdańsku jest wspaniała fasada. Szczególnie uwagę oglądających zwracają liczne i kunsztowne płaskorzeźby. Budynek zdobią wizerunki królów (m.in. Władysława Jagiełły czy Zygmunta III Wazy),sceny bitewne czy herby co ważniejszych rodów szlacheckich. Ogromny udział w wykonaniu zdobień fasady miał niejaki Jan Voigt z Rostocku. Nad wejściem znajduje się figura Miłosierdzia - wraz z łacińskimi napisami oznaczającymi “Czyń słusznie, nikogo się nie lękaj” (podobno kamienicę nawiedza duch pięknej Judyty Speymann, powtarzający tę sentencję) oraz “Cnotę kochaj, to cię uszczęśliwi, zechcesz prześladować, to obali”. Z kolei na szczycie umieszczono posągi Fortuny i personifikacji 4 cnót kardynalnych: Umiarkowania, Roztropności, Męstwa oraz Sprawiedliwości.

Wnętrza Złotej Kamienicy gościły rozmowy, które ukształtowały podpisany w 1660 r. pokój oliwski pomiędzy Rzeczpospolitą o Szwecją. W latach 1786-1918 budynek należał do wpływowej rodziny Steffensów, zaś od 1938 r. mieściło się w nim Zachodniopruskie Muzeum Prowincjonalne. W trakcie II Wojny Światowej Złota Kamienica została niemal całkowicie zniszczona - na szczęście udało się ją zrekonstruować na podstawie zachowanych fragmentów.

Jeden z najpiękniejszych zabytków renesansu w Gdańsku. Wprawdzie Złota Kamienica wymagała gruntownej rekonstrukcji po II WŚ, ale dziś prezentuje się dokładnie tak samo, jak w latach świetności. Budynek powstał w latach 1609-18 z polecenia burmistrza Jana Speymanna, na miejscu gotyckiej kamienicy. Cechują go niezwykle bogate zdobienia fasady i płaskorzeźby.